charan singh chaudhary information in marathi

चरणसिंह हे देशाचे सातवे पंतप्रधान होत. २८ जुलै १९७९ ते १४ जानेवारी १९८० या काळात ते आपल्या देशाचे पंतप्रधान होते. काँग्रेसचे उत्तम कार्यकर्ते म्हणून त्यांनी काम केले होते. चरणसिंह हे शेतकरी कुटुंबातले सच्चे देशभक्त होते. त्यामुळे ग्रामीण जनतेवर प्रेम करणारे सच्चे किसान असा त्यांचा बोलबाला होता.

चरणसिंह यांचा जन्म २३ डिसेंबर १९०२ ला उत्तर प्रदेशातील मीरट जिल्ह्यात नुरपूर या गावी झाला.

त्यांच्या वडिलांचे नाव मीरसिंग व आईचे नांव नेतक कौर. त्यांचे प्राथमिक शिक्षण मीरट येथेच झाले. त्यानंतर आग्रा विद्यापीठातून ते बी. एस्. सी. झाले. गाजियाबाद येथून त्यांनी १९२९ मध्ये एल्. एल्. बी. चे शिक्षण पूर्ण करुन वकिलीला सुरुवात केली. याचवर्षी त्यांनी काँग्रेस पक्षात सामील होऊन स्वातंत्र्यचळवळीत भाग घ्यायला सुरूवात केली.

charan-singh-chaudhary-information-in-marathi

मीरट येथे जिल्हा काँग्रेसचे ते उपाध्यक्ष होते, उत्तर प्रदेश काँग्रेस कमिटीचे ते महामंत्री होते, बार कौन्सिलचे सदस्य होते. स्वातंत्र्य चळवळीत त्यांनी स्वतःला पूर्णत: झोकून दिले होते. अनेकदा त्यांना कारावास पत्करावा लागला, तरी त्यांनी माघार घेतली नाही. १९४६ मध्ये त्यांना संसदेचे सचिवपद देण्यात आले. १९५९ पासून त्यांनी कृषिमंत्री, पशुपालन मंत्री, परिवहन मंत्री अशी विविध खाती सांभाळली.

उत्तर प्रदेशात जेव्हा संयुक्त विधायकदलाचे मंत्रिमंडळ बनविण्यात आले, तेव्हा ते उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री बनले. त्यामुळे काँग्रेस पक्ष त्यांना सोडावा लागला. जानेवारी १९६८ मध्ये इंदिरा गांधी यांच्या मदतीने ते परत उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री झाले. १९७० मध्येही ते मुख्यमंत्री झाले. परंतु पढे आणीबाणीच्या काळात इंदिराजींची मेहेरनजर गेली आणि त्यांना अटक करण्यात आली होती.

१९७४ साली विधानसभेच्या निवडणुकीत भारतीय क्रांतिदल जोमात होते. तेव्हा चरणसिंग यांची विरोधी पक्षनेते म्हणून निवड झाली. १९७४ मध्येच भारतीय लोकदल स्थापन झाले. यात सर्वपक्ष सामील झाले होते. १९७५ च्या आणीबाणीत त्यांना अटक करुन तुरुंगात ठेवण्यात आले होते. १९७६ ला त्यांची सुटका झाली.

१९७७ च्या निवडणुकीनंतर मोरारजी देसाई यांच्या मंत्रिमंडळात त्यांना गृहखाते देण्यात आले. परंतु त्यांनी राजीनामा दिला. तेव्हा १९७७ मध्ये त्यांना उपपंतप्रधानपद व अर्थमंत्रीपद मिळाले. परंतु हे सरकार स्थिर न राहिल्यामुळे बरखास्त झाले आणि काँग्रेसच्या मदतीने चरणसिंग २८ जुलै १९७२ ला प्रधानमंत्री बनले. परंतु इंदिरागटाने त्यांना स्थिर होऊ दिले नाही. त्यामुळे पुढची निवडणूक होईपर्यंत, १४ जानेवारी १९८० पर्यंत त्यांनी हे पद सांभाळले.

चरणसिंह यांच्या पत्नीचे नांव गायत्रीदेवी. त्यांचा मुलगा डॉ. अजितसिंग हा नंतर लोकदलाचा नेता बनला.

चरणसिंह हे जीवनभर राजकीय चळवळीत सक्रीय काम करीत राहिले. भ्रष्टाचारापासून दूर असणारा कणखर नेता, सच्चा देशभक्त असा हा झुंझार नेता होता. ग्रामीण जनतेवर जिवापासून प्रेम करणाऱ्या या नेत्याचे निधन मे १९८७ मध्ये झाले.