dr shankar dayal sharma information in marathi

डॉ. शंकर दयाळ शर्मा हे आपले राष्ट्रपती अतिशय विद्वान होते. त्यांनी पीएच डी. ही पदवी तर मिळवली होतीच, पण इतरही अनेक विद्यापीठांच्या पदव्या त्यांनी संपादन केल्या होत्या. त्यांचे शिक्षण अलाहाबाद युनि. केंब्रिज युनि. व हॉवर्ड लॉ स्कूल येथे झाले. इंग्लिश साहित्यात त्यांनी एम. ए. पदवी मिळवली. मग लखनौ विद्यापीठातून एल. एल. एम्. ही पदवी घेतली. तेव्हा ते विद्यापीठात प्रथम आले होते. लखनौ विद्यापीठाकडून त्यांना चक्रवर्ती गोल्ड मेडल मिळाले होते. केंब्रिज युनिर्व्हसिटीतून त्यांनी पीएच. डी. पदवी संपादन केली. ते केंब्रिज व लखनौ या दोन्ही विद्यापीठांमध्ये कायद्याचे प्राध्यापक होते.

लखनौमध्ये १९४० मध्ये त्यांनी आपली वकिलीची पॅक्टिस करायला सुरुवात केली. भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात त्यांनी भारत छोडो आंदोलनात भाग घेतला होता व तुरुंगवासही भोगला होता. पुढे त्या वेळच्या भोपाळ राज्याचे ते मुख्यमंत्री झाले. १९७४ ते १९७७ त्यांनी मध्यप्रदेश सरकारमध्ये अनेक खात्यांची मंत्रीपदे सांभाळली. याशिवाय भोपाळ काँग्रेस कमिटी, इंडियन नॅशनल काँग्रेस आदि संस्थांचे ते अध्यक्ष होते. 'ऑल इंडिया काँग्रेस कमिटी ' चे ते ३२ वर्षांपेक्षा अधिककाळ सदस्य होते. ते आंध्र प्रदेश, पंजाब व महाराष्ट्राचे राज्यपाल होते. ३ सप्टेंबर १९८७ पासून ते भारताचे उपराष्ट्रपती झाले.

ते उपराष्ट्रपती असताना दिल्ली युनिव्हर्सिटी, पंजाब युनिव्हर्सिटी व पाँडेचरी युनिव्हर्सिटीचे ते कुलगुरू होते. एकंदर २२ विद्यापीठांचे ते कुलगुरू होते. केंब्रिज युनिव्हर्सिटीने त्यांना मानाची 'डॉक्टर ऑफ लॉ' ही पदवी दिली. अनेक विद्यापीठांमधून त्यांनी पदवीदानप्रसंगी भाषणे केली आहेत. 'डॉक्टर ऑफ लॉ', 'डॉक्टर ऑफ सोशल सायन्सेस', 'डॉक्टर ऑफ सिव्हिल लॉ', 'डॉक्टर ऑफ लिटरेचर' अशा अनेक पदव्या त्यांना भारतातील व भारताबाहेरील विद्यापीठांकडून मिळाल्या आहेत.

' इंडियन कौन्सिल फॉर कल्चरल रिलेशन्स', 'इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ पब्लिक अॅडमिनिस्ट्रेशन ' अशा अनेक संस्थांचे ते अध्यक्ष होते. २५ जुलै १९९२ ते २५ जुलै १९९७ या काळात ते भारताचे राष्ट्रपती होते. त्यांनी परदेशात अनेक शिष्टमंडळे नेली आहेत. शृंगेरीच्या शंकराचार्यांनी त्यांना 'राष्ट्ररत्नम्' असा किताब दिला. श्रवणबेळगोळच्या गुरुनी त्यांना 'धर्मरत्नाकर' अशी पदवी दिली. इंटरनॅशनल बार असोसिएशनने त्यांना ' द लिव्हिंग लीजंड ऑफ लॉ' हा पुरस्कार दिला. त्याची ग्रंथसंपदा :

1) Jawaharlal Nehru - Selected Speaches

2) Horizons of Indian Education

3) For a better Future

4) The Democratic process

5) Aspects of Indian Thought

6) Our Heritage of Humanism

7) मंजुषा

8) एकत्व के मूल

9) पंडित जवाहरलाल नेहरू

आणि आणखी कित्येक पुस्तके त्यांनी लिहिली आहेत.