indra kumar gujral information in marathi

१९९७ - ९८ या वर्षी श्री. इंद्रकुमार गुजराल हे भारताचे पंतप्रधान होते. ते अकरावे पंतप्रधान होत. मृदुभाषी व मुरब्बी राजकारणी असे त्यांचे वर्णन केले जाते. ते अतिशय विचारवंत व बुद्धिमान होते. त्यांची संसदीय कारकीर्द १९६४ मध्ये राज्यसभेचे सदस्य म्हणून सुरू झाली. फेब्रुवारी १९६९ मध्ये त्यांना इंदिरा गांधी मंत्रीमंडळात माहिती व प्रसारण खाते मिळाले. आणीबाणीच्या अगोदर ते रशियातील राजदूत बनले होते. विश्वनाथ प्रतापसिंग यांच्या मंत्रिमंडळात नोव्हेंबर १९८९ पासून परराष्ट्र व्यवहार खाते त्यांनी सांभाळले. इंग्रजी, हिंदी, उर्दू या भाषांवर त्यांचे प्रभुत्व आहे.

indra-kumar-gujral-information-in-marathi

अशा या नेत्याचा जन्म ४ डिसेंबर १९१९ रोजी पाकिस्तानातील झेलम येथे झाला. स्वातंत्र्यसैनिकाच्या घरात जन्म झाल्यामुळे त्यांना घरातील राष्ट्रभक्तीच्या वातावरणाचा लाभ मिळाला. त्यांचे पिता अवतार नारायण गुजराल व आई स्वातंत्र्यलढ्यातील झुंजीत भाग घेणारे पंजाबातील स्वातंत्र्यसैनिक होते. त्यांचे शालेय शिक्षण लाहोरमध्ये झाले. फाळणीनंतर हे कुटुंब दिल्लीमध्ये आले व तेथे त्यांनी आयात निर्यात व्यवसाय सुरू केला. पुढे त्यांचा शीलाताईंशी विवाह झाला. त्या उत्तम कवयित्री म्हणून ओळखल्या जातात.

१९५० साली इंद्रकुमार यांनी काँग्रेसपक्षात प्रवेश केला. १९६४ पासून त्यांच्या संसदीय राजकीय कारकीर्द सुरु झाली. इंदिराजींचे सहकारी म्हणून त्यांना खास स्थान मिळाले. इंदिराजी त्यांचा खास सल्ला घेत असत. १९६७ साली संसदीय व्यवहार व दळणवळण खात्याच्या राज्यमंत्रीपदी त्यांची नेमणूक झाली. १९७६ साली नियोजन

आयोगावर त्यांची नियुक्ती झाली. इंदिराजींनी त्यांना खास राजदूत म्हणून रशियाला पाठवले. काहीकाळाने इंदिराजी व गुजराल यांची मते जुळेनाशी झाली तेव्हा इंद्रकुमार काँग्रेस सोडून जनतादलात दाखल झाले.

१९८९ मध्ये झालेल्या निवडणुकीत जालंधर मतदार संघातून ते निवडून आले व विश्वनाथ प्रतापसिंग यांच्या कारकीर्दीतही ते परराष्ट्रमंत्री होते. आपल्या कारकीर्दीत त्यांनी चीन, बांगला देश व पाकिस्तानशी मैत्री संपादन केली. त्यांच्याच कारकीर्दीमध्ये गंगा पाणी वाटप प्रश्नासंबंधी बांगला देशबरोबर वाटाघाटी करुन ३० वर्षांचा करार करण्यात आला. परंतु पंतप्रधान म्हणून त्यांची कारकीर्द फारशी टिकू शकली नाही. मध्यावधी निवडणुकीत भारतीय जनतापार्टी मोठ्या प्रमाणात निवडून आली व जनतापक्षाचे सरकार कोसळले. त्यानंतरही ते राज्यसभेचे सदस्य आहेत.

त्याचप्रमाणे गुजराल नारी निकेतन ट्रस्ट, इंडो पाक फ्रेंडशिप सोसायटी, दिल्ली आर्ट थिएटर, रोटरी क्लब ऑफ दिल्ली अशा अनेक सामाजिक संस्थांचे अध्यक्ष आहेत. याशिवाय ते सिद्धहस्त लेखकही आहेत.